Andrzej Szarmach

Któż z nas nie zna powiedzenia: „Nie taki diabeł straszny, jak go malują”? Jeżeli któryś z bramkarzy przeciwnika pomyślałby tak przed laty o Andrzeju Szarmachu, mógłby się bardzo mocno zdziwić. „Diabeł” był bowiem jednym z najskuteczniejszych i najbardziej nieprzewidywalnych napastników w historii polskiej piłki nożnej. Imponował formą nie tylko w lidze, ale także w najważniejszych turniejach międzynarodowych, w których święcił triumfy z reprezentacją Polski. Choć na świat przyszedł w Gdańsku, kibice pamiętają go głównie z występów w dwóch klubach z południa Polski – Górniku Zabrze i Stali Mielec, a także we francuskim AJ Auxerre.

DEBIUT

Zadebiutował w reprezentacji za kadencji Kazimierza Górskiego – jako zawodnik Górnika. Jego pierwszy mecz w koszulce z orzełkiem na piersi miał miejsce 1 sierpnia 1973 roku na Varsity Stadium w Toronto, gdzie biało-czerwoni zagrali towarzysko z Kanadą (3:1). „Diabeł” zaliczył 90 minut. Obok niego na murawie pojawili się m.in. Jan Tomaszewski, Mirosław Bulzacki, Kazimierz Deyna i Robert Gadocha. Szarmachowi nie udało się wówczas strzelić gola. Pierwszą bramkę w kadrze zdobył dopiero w trzecim występie – przeciwko Stanom Zjednoczonym (4:0) 10 sierpnia 1973 roku.

OSTATNI MECZ

Szarmach trafił na złote czasy dla polskiego futbolu. Z drużyną narodową zdobywał medale mistrzostw świata (1974, 1982) i igrzysk olimpijskich. Na drugiej ze wspomnianych imprez – w Montrealu w 1976 roku – został królem strzelców (6 goli).

Jego pożegnanie z drużyną narodową nastąpiło 6 lat później – po mundialu w Hiszpanii. „Diabeł” pełnił na MŚ głównie rolę rezerwowego. Z tego powodu nie zagrał w pamiętnym półfinale z Włochami (0:2), choć nasi rywale bali się bramkostrzelnego napastnika jak ognia. To, jak również słowa selekcjonera Antoniego Piechniczka podczas odprawy przed meczem z Francją (3:2) o 3. miejsce („To jest nasz ostatni mecz na mistrzostwach świata, a dla niektórych, w tym Andrzeja Szarmacha, jest to ostatni mecz w reprezentacji”), przesądziły o rozstaniu z kadrą. Potyczka z Trójkolorowymi 10 lipca 1982 roku na Estadio José Rico Pérez w Alicante była jego 61. występem w drużynie narodowej, w którym zdobył 32. bramkę w biało-czerwonych barwach. W spotkaniu zagrali jeszcze m.in. Józef Młynarczyk, Stefan Majewski, Waldemar Matysik i Zbigniew Boniek.

PO KARIERZE

Żegnał się z kadrą jako zawodnik AJ Auxerre. W późniejszych latach był związany jeszcze z dwiema innymi drużynami z Francji – EA Guingamp oraz Clermont Foot. W tym ostatnim zakończył karierę. W trzecioligowym klubie z Clermont-Ferrand pełnił też funkcję grającego trenera. W 1997 roku przyjechał do Polski, gdyż zaproponowano mu pracę szkoleniowca w Zagłębiu Lubin. Cel, jakim było utrzymanie w lidze, udało się zrealizować. Po sezonie odszedł z ekipy Miedziowych i na stałe wrócił do Francji (przez 2 lata trenował jeszcze zespół Aurillac).

SUKCESY

► 3. miejsce na mistrzostwach świata w RFN-ie (1974) i Hiszpanii (1982)
► Srebrny medal igrzysk olimpijskich w Montrealu (1976)
► Król strzelców igrzysk olimpijskich w Montrealu (1976)
► 3. miejsce na młodzieżowych mistrzostwach Europy (1974)
► Wicemistrz Polski z Górnikiem Zabrze (1974)
► Najlepszy obcokrajowiec Ligue 1 (1981, 1982)
► Awans do Ligue 2 z Clermont Foot (1988) i LB Châteauroux (1991) jako trener

► ZOBACZ PAMIĘTNE GOLE ANDRZEJA SZARMACHA W REPREZENTACJI POLSKI