Longeville-lès-Metz – niewielka, licząca kilka tysięcy mieszkańców miejscowość w północno-wschodniej części Francji. To tu, 39 lat temu przyszedł na świat Ludovic Obraniak. Dziś jest jedną z kilku najbardziej znanych osób, które urodziły się właśnie w tym miejscu i jak dotąd jedyną, która w jakiejkolwiek dyscyplinie sportu osiągnęła międzynarodowy poziom. Nad Sekwaną świętował mistrzostwo i dwa Puchary Francji, ale w zmaganiach drużyn narodowych zdecydował się na reprezentowanie ojczyzny swojego dziadka Zygmunta – Polski. Ten pochodził z Pobiedzisk koło Poznania i jeszcze przed II Wojną Światową, jako kilkuletnie dziecko, z rodziną wyemigrował do Francji. Przyjął tamtejsze obywatelstwo, ale nigdy nie zrzekł się polskiego, co w przyszłości jego wnukowi otworzyło drzwi do gry w koszulce z orłem na piersi. I choć, tak jak to zwykle w podobnych sytuacjach bywa, nie obyło się przy tym bez dyskusji i kontrowersji, Ludovic Obraniak dopiął swego i zapisał swój rozdział w historii naszego futbolu.
34 mecze, 6 goli, 2 czerwone kartki – tak w ściśle statystycznym ujęciu wygląda dorobek Obraniaka w reprezentacji Polski. Urodzony nad Sekwaną pomocnik do kadry trafił jeszcze za kadencji Leo Beenhakkera. W sumie współpracował z pięcioma selekcjonerami i nie z każdym, mówiąc kolokwialnie, było mu „po drodze”. Najwięcej spotkań rozegrał pod wodzą Franciszka Smudy. To także wówczas wystąpił na jedynej w swojej karierze, wielkiej, międzynarodowej imprezie. Udziału w polsko-ukraińskim Euro 2012, podobnie jak pozostali piłkarze reprezentacji Polski, nie wspomina jednak dobrze. Choć każde z trzech grupowych spotkań z Grecją, Rosją i Czechami rozpoczynał w wyjściowym składzie, nie zdołał pomóc gospodarzom turnieju w odniesieniu choćby jednego zwycięstwa. Po mistrzostwach nad Wisłą pozostał w reprezentacji, choć kolejnych tak dużych wyzwań już się nie doczekał.
Jeśli ktoś na samą postać i życiorys Ludovika Obraniaka spojrzałby „z boku”, musiałby dojść do wniosku, że niespecjalnie pasuje on do stereotypowego obrazu polskiego piłkarza. Miłośnik literatury, sztuki i pięknych wnętrz, malarz-amator i koneser dobrego wina. Na dodatek urodzony i wychowany nad Sekwaną, a nadwiślański kraj znający wyłącznie z rodzinnych opowieści i kultywowanej pamięci o dziadku, który zmarł, kiedy mały Ludo miał zaledwie dwa lata.
Maj 2009 roku – Ludovic Obraniak podczas sesji zdjęciowej dla jednego z francuskich magazynów.
Mimo, że piłkarskiego fachu uczył się we Francji, a jego idolami z młodości z pewnością byli bardziej mistrzowie świata i Europy z końcówki XX wieku, aniżeli legendarne „Orły Górskiego”, postanowił, że właśnie Polska, będzie krajem, który chce reprezentować. I choć wielu zarzucało mu koniunkturalizm i fakt, że ze względu na zdecydowanie większą konkurencję w ekipie Trójkolorowych miałby niewielkie szanse na grę, on postawił na swoim. Jego związki z reprezentacją Francji zakończyły się bowiem na powołaniu do kadry U19 i jednym występie w drużynie do lat 21 w 2004 roku. Później przyszedł czas na ubieganie się o polskie obywatelstwo. Wymagane dokumenty złożył na początku 2008 roku i po kilkunastu miesiącach oczekiwania nic nie stało już na przeszkodzie, aby mógł otrzymać powołanie.
Chciałem zostać graczem reprezentacji narodowej Polski, nie tylko aby grać, lecz przede wszystkim, aby oddać hołd pamięci mojego dziadka, zmarłego w 1986 roku. Przed wielu laty przywiózł on z Polski do Francji koszulkę, którą przechowujemy jako najświętszą relikwię. Marzyłem, aby taką samą założyć w przyszłości i moje marzenie się spełniło.
Gorącym zwolennikiem powołania Obraniaka był ówczesny selekcjoner reprezentacji Polski – Leo Beenhakker. Holender, który jako pierwszy wprowadził biało-czerwonych do mistrzostw Europy (w 2008 roku) liczył, że lewonożny zawodnik będzie dużym wzmocnieniem środka pola i pomoże naszej drużynie narodowej w kwalifikacjach do mundialu w RPA. A w nich biało-czerwonym wiodło się ze zmiennym szczęściem. I kiedy na przeszkodzie nie stały już kwestie formalne, Obraniak od razu dostał szansę debiutu. Miało to miejsce dokładnie 12 sierpnia 2009 roku w towarzyskim meczu z Grecją w Bydgoszczy. Nowy reprezentant na boisku pojawił się w drugiej połowie, zastępując Euzebiusza Smolarka, a już po dwóch minutach świętował premierowe trafienie!
Później Obraniak jeszcze raz pokonał bramkarza rywali, zostając niekwestionowanym bohaterem meczu. W łaski polskich kibiców wkupił się więc błyskawicznie. Problemów nie miał również w szatni, choć na przeszkodzie z pewnością stała bariera językowa. W komunikacji z nowymi kolegami pomagali znający język francuski Dariusz Dudka, Michał Żewłakow i Marcin Wasilewski. A nawet jeśli nie było ich w pobliżu, pomocą służyli pozostali kadrowicze.
Mówił mi, że podczas któregoś ze zgrupowań siedział przy stole i chciał sobie coś posolić. Któryś z kolegów zobaczył, że rozgląda się za solą i sprawdza w słowniku, jak to powiedzieć. Podszedł i podsunął właściwe zdanie, czyli „podaj sól”. Ludo był tym gestem bardzo mile zaskoczony.
Drogą Obraniaka podążał później Damien Perquis, który do reprezentacji Polski dołączył w 2011 roku. Obecność kolegi, który miał już za sobą podobne doświadczenia z pewnością okazała się dla niego pomocna.
Udany debiut w reprezentacji Polski był tylko początkiem jego przygody z kadrą. W drużynie narodowej Obraniaka widział nie tylko Beenhakker czy Stefan Majewski, który na krótko objął kadrę po rozstaniu z Holendrem, ale przede wszystkim Franciszek Smuda. „Franz”, któremu powierzono misję przygotowania biało-czerwonych do najważniejszej imprezy w historii polskiego futbolu – Euro 2012 rozgrywanego w naszym kraju, nie miał wątpliwości, kto powinien był reżyserem gry w jego drużynie. I trzeba przyznać, że sam zawodnik dostarczał mu do tego argumentów.
Impreza, która dla większości polskich piłkarzy była najważniejszą w życiu, wbrew olbrzymim nadziejom i oczekiwaniom nie zakończyła się jednak sukcesem. Obraniak, tak jak cała drużyna zawiódł i coraz częściej zaczęły pojawiać się głosy krytyki, również pod jego adresem. Po Smudzie reprezentację objął Waldemar Fornalik, a współpraca z byłym szkoleniowcem m.in. Ruchu Chorzów nie przebiegała po myśli zawodnika. Pod jego wodzą rozegrał 6 spotkań, po czym postanowił… zrezygnować z gry w kadrze.
Po długim namyśle, z przykrością, ale zwracam się z prośbą do selekcjonera reprezentacji narodowej, Waldemara Fornalika, o niepowoływanie mnie do kadry do końca Jego kadencji. Dotarły do mnie pewne oświadczenia, które mnie zaszokowały i głęboko zraniły. Jestem bardzo rozczarowany i nie czuję się zdolnym do reprezentowania mojego kraju. W zaistniałych okolicznościach, jest to ponad moje siły.
Zawsze przedkładałem wartości ludzkie nad sportowymi, jednak jestem już zmęczony wytykaniem mnie palcami i traktowaniem jak obcego przez naszych decydentów! Jest prawdą, że nie mówię poprawnie po polsku, ale czy ten fakt powinien mnie dyskryminować? Czy jest on ważniejszy niż więzy krwi?
Z całego serca życzę powodzenia Zawodnikom i niektórym osobom z kierownictwa reprezentacji. Dziękuję gorąco im, jak również tym wszystkim, którzy mnie wspierali.
Dziękuję za zrozumienie mnie i za uszanowanie mojej woli.
Ludovic Obraniak
Jak można się było spodziewać, takie stanowisko Obraniaka wywołało w Polsce prawdziwą burzę. Jedni wykazali zrozumienie dla zawodnika, inni nie pozostawili na nim suchej nitki. Faktem jest, że właśnie wtedy zakończyła się jego przygoda w drużyną narodową. Do kadry wrócił co prawda jeszcze na dwa mecze za kadencji Adama Nawałki, ale nie został ważnym elementem w układance nowego selekcjonera. Bilans Obraniaka w reprezentacji Polski nie powala na kolana. W 34 meczach, w których wystąpił, Polska wygrała zaledwie 10-krotnie, ponosząc aż 13 porażek. Wszystkie sześć bramek zdobył w meczach towarzyskich, choć trzeba przyznać, że niektóre z nich na długo zapadły w pamięć kibiców.
Klubowa kariera Obraniaka była rzecz jasna związana z Francją. To nad Sekwaną uczył się piłkarskiego fachu, by do seniorskiego futbolu wkroczyć jako zawodnik FC Metz. Najwięcej występów zaliczył jednak w barwach Lille OSC. Z tym klubem wywalczył również jedyne w karierze mistrzostwo (w sezonie 2010/2011).
22 maja 2011 roku – Ludovic Obraniak świętuje z kolegami z Lille wywalczenie mistrzostwa Francji. Jednym z nich był późniejszy gwiazdor Chelsea Londyn i Realu Madryt, a także reprezentacji Belgii – Eden Hazard (siedzi pierwszy z lewej).
W tym samym roku z ekipą z Flandrii Obraniak świętował również wywalczenie krajowego pucharu, po które sięgnął później również w Girondins Bordeaux. Karierę zakończył w innym francuskim klubie – AJ Auxerre, ale na swoim koncie ma także występy w niemieckim Werderze Brema, tureckim Rizesporze i izraelskim Maccabi Hajfa. Po pożegnaniu z boiskiem nie narzeka na brak zajęć. Działa w biznesie, szkoli się na trenera, jest też stałym współpracownikiem telewizji magazynu L’Equipe. Również dla niej komentuje mecze m.in. reprezentacji Polski. Jakiś czas temu nad Wisłą znów zrobiło się o nim głośno, po tym jak zadeklarował, że przyszłości mógłby objąć… funkcję selekcjonera naszej drużyny narodowej!
Raymond Domenech (były trener reprezentacji Francji, wicemistrz świata 2006 – przyp. red.) dzwonił do mnie i mówił, że zamiast Paulo Sousy Polska powinna zatrudnić właśnie mnie. Oczywiście, rozmawialiśmy o tym w żartach, bo wiem, że jeśli chodzi o trenerkę, to przede mną jeszcze wiele etapów zanim coś takiego mogłoby wchodzić w ogóle w rachubę. Ale... Może któregoś dnia? Wiadomo, że moja piłkarska przygoda z Polską miała wzloty i upadki, jednak staram się zachować tylko dobre wspomnienia. I faktycznie byłoby czymś niezwykłym, gdyby ta historia kiedyś zatoczyła takie koło, że jako trener wróciłbym do reprezentacji Polski...
I choć taki pomysł z dzisiejszej perspektywy wydaje się mało prawdopodobny, kto wie, co przyniesie przyszłość. Tym bardziej, że z całą pewnością Obraniakowi nie zabraknie pewności siebie, ambicji i determinacji, z których był znany również na boisku. Przecież nikomu nie można odmówić prawa do marzeń, nawet tych najbardziej śmiałych. Tym bardziej w dniu urodzin.
