Od meczu ze Stanami Zjednoczonymi Polska rozpoczęła niechlubną serię spotkań o honor. Po przegranych w kiepskim stylu dwóch starciach w azjatyckim turnieju w konfrontacji z USA biało-czerwoni w końcu zagrali tak, że ręce same składały się do oklasków. Jerzy Engel postawił na dublerów. Tym posunięciem najprawdopodobniej zaskoczył Amerykanów. Nasi piłkarze, niczym wytrawni pięściarze, zadali dwa szybkie ciosy, po których rywale leżeli na deskach i do końca pojedynku nie byli już w stanie się otrząsnąć. Na pożegnanie z Azją Polska zwyciężyła 3:1.

SZYBKI BILL

O Marcinie Żewłakowie można śmiało powiedzieć – żelazny rezerwowy. Przeważnie rozpoczynał mecze na ławce, ale gdy już wchodził na plac gry, odwdzięczał się golami. Nie inaczej było w starciu ze Stanami Zjednoczonymi. Żewłakow zameldował się na murawie w 65. minucie i zachował niczym przysłowiowy „szybki Bill". 64 sekundy później wpisał się na listę strzelców, podwyższając prowadzenie biało-czerwonych. Zwycięstwo uratowało honor Polaków. Mimo porażki, dalej awansowali piłkarze Stanów Zjednoczonych.  Ich honor z kolei uratował Landon Donovan – zdobywca jedynej bramki. Amerykanin, mimo strzelonego gola, musiał posypać głowę popiołem. Chwilę po stracie pierwszej bramki doprowadził do wyrównania. Arbiter jednak słusznie gola nie uznał. Donovan odpychał bowiem wcześniej Arkadiusza Głowackiego.

---

 

MUNDIALU W KOREI POŁUDNIOWEJ I JAPONII 2002

Autor: Adrian Woźniak

A – jak Azja. Pierwsze mistrzostwa świata w XXI wieku odbyły się w Azji, a konkretnie w Korei Południowej i Japonii. Co ciekawe, nigdy wcześniej w historii mundialu nie zorganizowały dwa kraje. MŚ 2002 były zarazem pierwszymi rozegranymi na kontynencie azjatyckim.

---

B – jak Busan. Lub jak kto woli Pusan. To właśnie w tej miejscowości odbył się pierwszy mecz MŚ 2002 Polska – Korea Południowa. Niestety, zakończył się porażką polskiej drużyny 0:2.

---

C – jak czarny koń. Grupowy rywal Polaków Korea Południowa okazała się czarnym koniem... a zarazem czarną owcą mundialu. Ekipa prowadzona przez Holendra Guusa Hiddinka została czwartą drużyną globu. Jednak więcej niż o pięknej grze Koreańczyków mówiło się o stronniczym sędziowaniu.

D – jak dobre nastroje. Zapanowały one w polskim obozie po losowaniu grup finałowych MŚ 2002. Po udanych eliminacjach nasza drużyna miała „wciągnąć nosem” Koreańczyków oraz Amerykanów i wraz z Portugalią awansować do kolejnej fazy. Po turnieju nastroje nie były już tak dobre.

---

E – jak Engel Jerzy. Jego wybór na selekcjonera mocno zaskoczył środowisko piłkarskie. Faworytami do objęcia tej zaszczytnej funkcji byli przecież topowi trenerzy w kraju: Franciszek Smuda i Henryk Kasperczak. Jak się okazało, wybór Engela okazał się strzałem w dziesiątkę. Były dyrektor sportowy Polonii Warszawa awansował z reprezentacją na mundial po 16 latach przerwy.

F – jak fatum. Od mundialu w Korei Płd. i Japonii nad reprezentacją Polski zawisło swoiste fatum. W XXI wieku drużyna narodowa ani razu nie wyszła z grupy na mistrzostwach świata. Mecze otwarcia, o wszystko i o honor stały się od tamtej pory niechlubną tradycją.

---

G – jak gotówka. W Polsce często używa się powiedzenia: „jak nie wiadomo, o co chodzi, to chodzi o pieniądze”. Nie inaczej było w przypadku naszych piłkarzy. Narzekający na braki finansowe kadrowicze, obrażeni na wszystkich dookoła, postanowili poszukać dodatkowego grosza u... dziennikarzy i wydawców prasowych. Zawodnicy wpadli na pomysł, aby gazety wypłacały im profity za udzielone wywiady.

---

H – jak Hwang Sun-Hong. To właśnie koreański napastnik „napoczął” reprezentację Polski w pierwszym spotkaniu naszej drużyny na mundialu w 2002 roku. Polska po tym ciosie z 26. minuty nie była już w stanie się podnieść. Biało-czerwonych dobił w drugiej połowie Yoo Sang-Chul.

I – jak Iwan Tomasz. Brak tego gracza w kadrze na MŚ zaskoczył nie tylko opinię publiczną, ale także samych piłkarzy. Jak to możliwe, że na mundial nie pojechała jedna z kluczowych postaci eliminacji? Selekcjoner nigdy nie wyjawił, co było przyczyną tej decyzji. W każdym razie – jak przyznawali potem kadrowicze – popsuło to atmosferę w zespole. W miejsce Iwana pojechał Paweł Sibik z Odry Wodzisław Śląski.

---

J – jak jeden. Z trzech meczów grupowych na MŚ w 2002 roku Polakom udało się wygrać zaledwie jeden. Na otarcie łez w spotkaniu o honor biało-czerwoni ograli Stany Zjednoczone 3:1.

K – jak karny. W meczu z USA niezbyt chlubnie zapisał się w historii naszej reprezentacji Maciej Żurawski. Wykonywany przez niego, a obroniony przez Brada Friedela rzut karny był trzecią z rzędu jedenastką zmarnowaną przez Polaków w finałach dużej imprezy. Wcześniej tej „sztuki” dokonali Kazimierz Deyna (z Argentyną na MŚ 1978) i Mirosław Waligóra (z Kuwejtem na IO 1992).

---

L – jak Lambada. I nie mamy tu wcale na myśli słynnego przeboju grupy Kaoma z końcówki lat 80. Tą wdzięczną nazwą dziennikarze ochrzcili grupę trzymającą władzę w kadrze, która oprócz treningów lubiła czasem... zabalować. Do jej rozbicia doprowadził niejako selekcjoner Engel, nie zabierając na mistrzostwa świata Tomasza Iwana. Jak podsumował to inny z „lambadowiczów” Radosław Kałużny: „To tak, jakbyś z Beatlesów wyciął McCartneya a wstawił innego faceta”.

---

Ł – jak łubudubu. „Niech żyje nam prezes naszego klubu! Niech żyje nam!” – tak śpiewał trener II klasy Wacław Jarząbek (grany przez Jerzego Turka), jeden z bohaterów kultowego filmu „Miś” w reżyserii Stanisława Barei. Podobnie mogli zaśpiewać kibice prezesowi... PZPN-u Michałowi Listkiewiczowi. To w końcu on postawił na Jerzego Engela, który dał naszym fanom wiele powodów do radości w zwycięskich eliminacjach MŚ.

 

M – jak mistrzostwo świata. „Jedziemy do Korei Południowej i Japonii po mistrzostwo świata!” – buńczucznie zapowiadał Jerzy Engel przed wylotem do Azji. Skończyło się wielką klapą, a mistrzostwo świata nasza reprezentacja zapewne zdobyła... ale prowadzona przez któregoś z miłośników jednej z popularnych piłkarskich gier komputerowych.

---

N – jak Norwegia. Po meczu ze Skandynawami na Stadionie Śląskim w Chorzowie reprezentacja Polski wywalczyła po 16 latach awans na MŚ. Biało-czerwoni pokonali Norwegów 3:0 po golach Pawła Kryszałowicza, Emmanuela Olisadebe oraz Marcina Żewłakowa i na dwie kolejki przed końcem eliminacji zapewnili sobie grę w Korei Płd. i Japonii. Przed meczem selekcjoner zastosował niekonwencjonalną metodę mobilizacji. Aby wyzwolić w piłkarzach wolę walki o zwycięstwo, Engel wyświetlił film o historii Polski, w którym przeważały materiały z II wojny światowej. Po zakończeniu emisji trener – niczym prawdziwy dowódca – podsumował w żołnierskich słowach: „Widzę, że nie muszę wam już niczego tłumaczyć. Jesteście gotowi. Dziękuję, możecie iść”.

O – jak Olisadebe Emmanuel. Bez wątpienia to on był ojcem sukcesu w eliminacjach. Pochodzący z Nigerii napastnik imponował skutecznością w warszawskiej Polonii. Do tego stopnia zachwycił wszystkich nad Wisłą, że postanowiono wręczyć mu polski paszport. Za takim rozwiązaniem optował bardzo Jerzy Engel, znający popularnego „Emsiego” z ekipy Czarnych Koszul. Olisadebe nie spełniał jednak jednego warunku – nie mieszkał w Polsce na stałe od 5 lat. Na szczęście dla reprezentacji, ten punkt nie okazał się problemem. Decyzję „na tak” podjął w 2000 roku prezydent RP Aleksander Kwaśniewski.

---

P – jak Pauleta Pedro. Kat reprezentacji Polski w koreańskim Jeonju. Portugalczyk niemiłosiernie ogrywał Tomasza Hajtę, trzykrotnie pokonując bezradnego Jerzego Dudka. Przy odrobinie szczęścia tych goli mogło być więcej. Portugalia rozbiła biało-czerwonych 4:0 i zamknęła nam drogę do dalszej fazy mundialu.

---

R – jak reklama. Nie od dziś wiadomo, że jest dźwignią handlu. Z takiego też założenia wyszli przed mundialem nasi kadrowicze. Na zgrupowaniach zamiast skoncentrować się na treningach i jak najlepszym przygotowaniu do meczów, skupili się na grze w reklamach. Piłkarze zmienili się w aktorów, a w sparingach prezentowali się bardzo słabo. Problemu jednak nikt nie dostrzegał...

S – jak Sowa Robert. W tamtym czasie etatowy kucharz reprezentacji Polski. Jak pisał „Przegląd Sportowy”, była to jedyna solidnie przygotowana osoba z naszej ekipy na MŚ. Sowa zadbał o to, aby kadrowiczom niczego nie brakowało. Jednak jeszcze przed turniejem dyskretnie zauważył, że atmosfera w zespole zupełnie siadła, bo radości nie sprawiały piłkarzom nawet bardzo urozmaicone posiłki.

---

Ś – jak śpiew. Podobno „śpiewać każdy może, trochę lepiej lub trochę gorzej” – jak niegdyś na scenie opolskiego amfiteatru zadeklarował Jerzy Stuhr. Z tego samego założenia wyszła Edyta Górniak, która zaintonowała hymn Polski przed meczem z Koreą Południową. Niestety, nietypowe wykonanie „Mazurka Dąbrowskiego” przez panią Edytę przypominało bardziej kolędę niźli hymn państwowy. Część kibiców winą za późniejszą klęskę biało-czerwonych obarczyła wokalistkę, która zamiast dodać skrzydeł naszym orłom, kompletnie je im podcięła.

T – jak tak. Konkretnie futbol „na tak”. Pomysłodawcą tej koncepcji był nie kto inny, jak selekcjoner Jerzy Engel. Co konkretnie oznaczał ów zwrot? Chodziło naturalnie o ładną dla oka, ofensywną grę – a taką w eliminacjach prezentowała w tamtym czasie reprezentacja. W taki sposób miała też zagrać na MŚ. Tam jednak piłkarzom wyszedł raczej futbol... „na nie”.

---

U – jak utarczki. Po awansie na mundial część zawodników weszła w ostry spór z działaczami związkowymi. Chodziło o... kubki i szklanki, na których miały być umieszczone wizerunki graczy. Konflikt zdusił w zarodku ówczesny wiceprezes PZPN Zbigniew Boniek.

---

W – jak wyjątkowy. Mimo nieudanego startu i zawodu sprawionego kibicom rok 2002 był wyjątkowy. Po długich 16 latach zagraliśmy przecież na mistrzostwach świata. Szkoda tylko, że nasi piłkarze nie nawiązali do najlepszych czasów w historii polskiego futbolu.

Z – jak zwolnienie. Po nieudanym mundialu nastał czas rozliczeń. Głową zapłacił selekcjoner Jerzy Engel. Sam trener nie zamierzał podawać się do dymisji. Jak zapowiadał, miał pomysł na dalszą pracę z kadrą. Sprawy w swoje ręce wziął ówczesny prezes PZPN Michał Listkiewicz, który zmuszony był zwolnić Engela.

---

Ż – jak Żewłakowowie. Michał i Marcin, czyli braterski duet w drużynie narodowej. Bliźniacy zaistnieli w kadrze za czasów Jerzego Engela i zapisali się na kartach historii reprezentacji. Przed nimi nie zdarzyła się sytuacja, aby dwóch braci wystąpiło w polskiej drużynie na MŚ. Marcin został zapamiętany jeszcze z innego powodu. 64 sekundy po wejściu na boisko w meczu z USA wpisał się na listę strzelców. Był to najszybciej strzelony gol przez rezerwowego zawodnika w historii mundiali.

---